MÜNİF PAŞA (1828 – 1910)

1828 tarihinde Antep’de doğdu. Ailesiyle gittiği Mısır’da Mehmet Ali Paşa’nın yapmış olduğu yenilikleri yakından görmüştür. 1852 yılında Tercüme odasına girerek Emin Efendiden Fransızca’yı öğrenmiştir. 1855 yılında Mustafa Kemal Paşa ile Berlin’e gitmiş Avrupa’yı yakından tanıma fırsatı bulmuştur. Avrupa’da kaldığı yıllarda Almanca’yı öğrenip hukuk, iktisat, felsefe ve edebiyat şiir dersleri almıştır. Yurda döndükten sonra Ceride-i Havadis gazetesinde yazılar yazmaya başladı. 1863 yılında Cemiyet-i Tedrisiye-i Osmaniye’yi kurarak Mecmua-i Funun dergisini çıkarmaya başladı. Tanzimat edebiyatı döneminin ahlaki prensiplerini tartışmaya açarak kendisinden sonraki düşünürleri etkilemiştir. Ancak 1864 yılından sonra siyasi hayattan uzaklaşarak Tanzimat neslinden kopmuştur. Hükümet tarafından birçok memuriyete getirildi. Hatta 1872- 95 yılları arasında iki defa Tahran elçiliği yapmış 1879’da vezirlik görevinde de bulunmuştur. Ancak 1895’de Tahran elçiliğinden döndükten sonra kendisini tamamen ilme vererek İstanbul Hukuk Fakültesinde siyâsî Tarih, Hukuk Târihi ve Ekonomi dersleri verdi. 1910 yılında İstanbul’da öldü. Mezarı Erenköy Kabristanındadır.

Münif Paşa her ne kadar Divan geleneğinden gelmiş olsa da Tanzimat’ın ilk yıllarından kullandığı sade dil ile ön plandadır. Özellikle gazetelerde yazdığı ahlaki yazılarda yozlaşan toplu uyarma görevini üstlenmiştir. Özellikle Mecmua-i Funun dergisinde yazdığı Ehemmiyet-i terbiye-i Sibyan isimli makalesi modern pedagojiye dair ilk yazı olmuştur.

Eserleri: Mecmua-i Fünûn (Çeşitli bilim, fikir ve sanat konularından bahseden dergi), Dâsitân-ı Âl-i Osman, Telhis-i Hikmet-i Hukuk, Hikmet-i Hukuk (Hukuk bilgileri kitapları), İlm-i Servet (Ekonomi bilgileri).